Με αφορμή την έναρξη της σχολικής χρονιάς, πολλοί καθηγητές μαθηματικών θα προσπαθήσουν να εμπνεύσουν τους μαθητές τους με τέτοια “τσιτάτα”, ευελπιστώντας ότι θα τους κεντρίσουν το ενδιαφέρον για τη σχολική χρονιά που ξεκινά. Από την άλλη, όσοι έχουν ολοκληρώσει το πέρασμά τους από την εκπαίδευση και παρατηρούν τα οινικά τεκταινόμενα, πιθανότατα να σκέφτονται ότι πρέπει να επιστρέψουν στα θρανία.

Ο λόγος δεν είναι άλλος από τα μεθυσμένα μαθηματικά του κρασιού ή αλλιώς greek winethematics. Καθώς αριθμοί, συναρτήσεις και πράξεις χορεύουν σε έναν εκστασιασμένο βακχικό χορό, έχοντας αποχωριστεί τη λογική και την ίδια την επιστήμη των μαθηματικών. Μπορεί να φταίει η αλκοόλη που πολλά συνεισφέρει στην εγκατάλειψη της λογικής υπό την παρουσία της, μπορεί να φταίει η πολλή ζέστη του φετινού καλοκαιριού που ταλαιπώρησε τόσο το σώμα όσο και το μυαλό. Από την άλλη μπορεί να φταίει ότι υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν, ότι η λογική και το ελληνικό κρασί δεν χώρισαν ποτέ και ότι συμβιούν ακόμα κάπου κρυφά από τα μάτια του κόσμου.

Κάποια μαθηματικά

Αν υποτεθεί ότι η μέση τιμή αγοράς ενός κιλού σταφυλιών της ποικιλίας Ροδίτη, στοιχίζει 0,40€ και η αντίστοιχη τιμή για τα σταφύλια της ποικιλίας Μαλαγουζιά είναι 1,00 €, τότε θα περίμενε κανείς ότι η μέση τιμή μιας φιάλης Μαλαγουζιάς θα κυμαίνεται σε επίπεδα 2x τιμή φιάλης Ροδίτη. Σε αυτό το σημείο όλα δείχνουν λογικά, όμως αν προστεθεί ως τρίτος παράγοντας η τιμή σταφυλιών Ασύρτικο στη Σαντορίνη με 5,00€, τότε τα πράγματα μπερδεύονται.

Βάσει αναλογικότητας η τιμή μιας φιάλης Σαντορίνης θα έπρεπε να ισούται με 5x τιμή φιάλης Μαλαγουζιάς και 12,5x τιμή φιάλης Ροδίτη. Τα entry level ασύρτικα από τη Σαντορίνη εμφανίζονται στα ράφια στην τιμή των 25€ (πάνω - κάτω), οπότε με βάση την πρότερη μαθηματική υπόθεση η τιμή φιάλης Μαλαγουζιάς θα έπρεπε να είναι στα 5-6€ ενώ αυτής από Ροδίτη στα 2-3€. Θεωρώντας ότι μέρος της τιμής των σταφυλιών της Σαντορίνης οφείλεται και στην πολύ χαμηλή απόδοση των αμπελώνων της, σε αντίθεση με αυτούς που καλλιεργούνται στην υπόλοιπη χώρα με Μαλαγουζιά και Ροδίτη, οι τιμές της κάθε φιάλης θα ανταποκρίνονταν σε κάποια λογική.

Λίγα περισσότερα μαθηματικά

Αν η παραπάνω μαθηματική υπόθεση θεωρείται ότι χωλαίνει στο επίπεδο της προσφοράς και της ζήτησης, είναι γιατί αδυνατεί να εξηγήσει ότι το εύρος τιμών για μια φιάλη Μαλαγουζιά κυμαίνεται από τα 12-18€. Αλλά τα greek winethematics συνεχίζουν να μετέχουν στη βακχική έκσταση. Καθώς ολοένα και περισσότερα ελληνικά λευκά κρασιά από την ποικιλία Sauvignon Blanc έχουν αρχίσει να συναγωνίζονται τιμολογιακά τα αντίστοιχα κρασιά από τη μακρινή Νέα Ζηλανδία.

Η πιο λογική εξήγηση βέβαια ξεπερνά τα μαθηματικά και άπτεται του business. Οι παραγωγοί της Ν. Ζηλανδίας σε αγαστή συνεργασία με τους ντόπιους εισαγωγείς των κρασιών τους, έχουν αποφασίσει να πουλάνε με χαμηλότερο κέρδος. Με σκοπό να καταστεί ασύμφορη η παραγωγή κρασιών από Sauvignon Blanc στην Ελλάδα και με αυτό τον τρόπο να απαλλαγούν από έναν σημαντικότατο διεθνή ανταγωνιστή των κρασιών τους.

Ακόμα λίγα μαθηματικά

Για όσους γνωρίζουν τη διαφορά ανάμεσα στην παραγωγή Ροζέ και Κόκκινου κρασιού, αντιλαμβάνονται εύκολα ότι τα κόστη παραγωγής του δεύτερου είναι πολύ υψηλότερα. Σταφύλια σε βέλτιστη ωρίμαση, πολυήμερες (άρα πολυδάπανες) εκχυλίσεις για την εξαγωγή χρώματος και αρωμάτων, ωρίμαση σε δρύινα βαρέλια και επίσης παλαίωση στη φιάλη για έναν τουλάχιστον χρόνο είναι μερικοί από τους παράγοντες που συμβάλλουν στο αυξημένο κόστος παραγωγής κόκκινου κρασιού.

Αλλά τα greek winethematics φαίνεται ότι μέσα στον αέναο βακχικό στροβιλισμό τους, δεν συμπεριέλαβαν τα παραπάνω στοιχεία στην τιμή των φιαλών. Για αυτό και υπάρχει ροζέ κρασί μονοποικιλιακό που στοιχίζει περισσότερο από ότι το αντίστοιχο κόκκινο κρασί από την ίδια ποικιλία, στην ίδια αμπελουργική ζώνη!

greek winethematics

Ο παραπάνω όρος θα πρέπει κάποια στιγμή να αποκτήσει το δικό του λήμμα στις οινικές εγκυκλοπαίδειες, γιατί φαίνεται ότι αποτελεί άλλη μια ξεχωριστή εθνική κατάκτηση. Προφανώς σε καμια απο τις παραπάνω μαθηματικές υποθέσεις δεν μπορεί να αποτυπωθεί η πραγματικότητα πίσω από την τιμολόγηση των ελληνικών κρασιών.

Οι υποστηρικτές των σημερινών τιμών των ελληνικών κρασιών θα δηλώσουν ότι στον βαθμό που οι «υπερτιμολογημένες» φιάλες κάθε χρόνο εξαντλούνται, τότε οι παραγωγοί δικαιώνονται για την τιμολογιακή τους πολιτική. Όμως πιθανότατα οι ίδιοι να αποσιωπούν ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που ξοδεύτηκαν για την αγορά ή το σερβίρισμα αυτών των φιαλών, να προέρχονταν από το εξωτερικό (τουρισμός, εξαγωγές) και όχι από το ελληνικό καταναλωτικό κοινό.

Τώρα τα σχολεία ξανανοίγουν και οι τουρίστες επέστρεψαν σπίτια τους, το ελληνικό κρασί θα τραβήξει μια γραμμή για να υπολογίσει κέρδη και χασούρες. Σε αυτό το αποτέλεσμα θα φανεί τελικά αν τα greek winethematics διατηρούν τη βεβαιότητα τους ή αν θα συντριβούν με φόρα πάνω στην πραγματικότητα.

Κώστας Προβατάς Dip WSET