Ο Δανός πρίγκηπας, το αμπέλι και ένα διαστημόπλοιο

Πόση εντύπωση θα μπορούσε να προξενήσει η ανάγνωση της είδησης ότι ο Πρίγκηπας Henrik της Δανίας αγόρασε ένα οινοποιείο στην περιοχή του Bordeaux; Το πιθανότερο είναι να μην παρακινούσε το ενδιαφέρον κάποιου πέρα από το στενό κύκλο της οινοβιομηχανίας. Αν όμως η είδηση ήταν ότι 16 μόλις χιλιόμετρα μακριά από το παλάτι του πρίγκηπα στη Δανία καλλιεργούνται αμπέλια και παράγονται περίπου 7000 φιάλες κρασιού το χρόνο;

Αυτό που συμβαίνει με την παγκόσμια φρενίτιδα καλλιέργειας του αμπελιού δίνει μια  τελείως διαφορετική ερμηνεία στον όρο Viral. Από τη νότια Νορβηγία, μέχρι τις εσχατιές της Κίνας, τα βουνά της Ινδίας και τα τεχνητά νησιά στην Ταυλάνδη η καλλιέργια της αμπέλου εξαπλώνεται πέρα από τα “γνωστά” ιστορικά της όρια.

Αυτή η βαλίτσα όμως έρχεται από πολύ μακριά. Η πρώτη ιστορική καταγραφή της αμπελοκαλλιέργειας καταγράφεται στην παλαιά διαθήκη, με τον Νώε να φυτεύει αμπέλια αφότου άραξε στο Αραράτ. Οι ιστορικοί τοποθετούν την γνωριμία του ανθρώπου με το αμπέλι και το ζυμωμένο χυμό των καρπών του την περίοδο μετά το τελευταίο λιώσιμο των πάγων. Οι άνθρωποι τότε εγκατέλειψαν τις πλημμυρισμένες περιοχές που κατοικούσαν και εγκαταστάθηκαν στις στεγνές πλαγιές όπου και συνάντησαν το αμπέλι, το στάρι και την ελιά.

Η ιστορία ξεκινάει λοιπόν κάπου στη σημερινή ζώνη θυέλλης, τις ορεινές περιοχές ανάμεσα στον Καύκασο, τη Μεσοποταμία και το Ιραν. Η εξάπλωση ήταν αναπόφευκτη μετά την πρώτη επαφή με το κρασί που προέκυψε από τη ζύμωση του σταφυλόζουμου. Αμέσως το κρασί έγινε το ποτό των βασιλιάδων, ενώ η μπύρα το ποτό των υπηκόων τους. Ήταν τέτοια η τρέλα και η δίψα για κρασί εκείνη την περίοδο, που ο Φαραώ Αμενωφίς Γ’ προσέλαβε Ιουδαίους σύμβουλους – είχαν την φήμη των καλύτερων οινολόγων της εποχής τους – για να βελτιώσουν τα αδύναμα κρασιά που παρήγαγε η Αίγυπτος.

Οι αρχαίοι Έλληνες διά στόματος Θουκυδίδη θέσπισαν ως σύνορο του πολιτισμού με την βαρβαρότητα την κατανάλωση κρασιού. Παρ’όλες τις αντικρουόμενες απόψεις για την καταγωγή του Διόνυσου, αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι οι αρχαίοι Έλληνες συνέδεσαν την θεϊκή δύναμη του κρασιού με τον πρότερο Θεό της ανεμελιάς. Βέβαια εκτός από τη σύνδεση με τα θεία υπήρξε και η εμπορία του κρασιού που έγινε τόσο καλή μπίζνα, που απλώθηκε σε όλη την λεκάνη της μεσογείου.

Οι Ρωμαίοι λεγεωνάριοι, με την ασταμάτητη δίψα τους για κρασί, ήταν αυτοί που συνέβαλαν περισσότερο στην εξάπλωση της αμπελοκαλλιέργειας στην σημερινή δυτική Ευρώπη. Στην εποχή μετά τον Ιούλιο Καίσαρα ανιχνεύεται η πρώτη παραγωγή κρασιού στην Γηραιά Αλβιώνα. Αν οι Ρωμαίοι ήταν αυτού που φύτεψαν όλη την δυτική Ευρώπη, τότε αυτοί που κράτησαν ζωντανή την τέχνη της αμπελοκαλλιέργειας ήταν οι μοναχοί στα μοναστήρια κατά τον μεσαίωνα και τα σκοτεινά εκείνα χρόνια. Αυτοί δημιούργησαν την παράδοση την οποία πολλές περιοχές επικαλούνται σήμερα για να μοσχοπουλούν τα κρασιά τους.

Μερικούς αιώνες αργότερα, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, η ανάγκη των ιερέων για κρασί για την θεία λειτουργία ήταν αυτή που έσπρωξε τους Ισπανούς Κονκισταδόρες να πάρουν αμπέλια από την πατρίδα τους και να τα φυτέψουν από την βόρεια Καλιφόρνια μέχρι και τη Χιλή. Η εξάπλωση όμως της οινικής βιομηχανίας στην νότια Αμερική άργησε αρκετά, γιατί η μητέρα Ισπανία ήθελε να διοχετεύει το δικό της κρασί σε όλες τις αποικίες της απαγορεύοντας τον ανταγωνισμό.

Μια άλλη όμως αυτοκρατορία, αυτή της Μεγάλης Βρετανίας, φορολογούσε το εισαγόμενο κρασί από τρίτες χώρες για να ευνοήσει την παραγωγή κρασιού στις αποικίες της. Σε αυτήν την πολιτική κατεύθυνση μπορεί να βρει κάποιος τις απαρχές της αμπελοκαλλιέργειας στην νότια Αφρική, την Αυστραλία και την Νέα Ζηλανδία. Οι Άγγλοι δεν ενδιαφέρονταν για την εξαγωγή κρασιού όπως οι Ισπανοί, αλλά ήθελαν να το καταναλώνουν οι ίδιοι, αλλιώς όταν άνοιγαν την αγορά της Κίνας με τις κανονιοφόρους μαζί με το όπιο θα πουλούσαν και κανένα κοκκινέλι.

Στη πιο σύγχρονη εποχή, οι Γάλλοι και κάποιες περιοχές της Γερμανίας και της Ιβιρικής καβάτζωσαν τα πρωτεία για αρκετές δεκαετίες χάρη στην μακρά τους παράδοση στην παραγωγή κρασιού. Οι Αμερικάνοι όμως δεν μπορούσαν να δεχτούν για πολύ καιρό τη δεύτερη θέση και άρπαξαν την ευκαιρία που τους δόθηκε όταν κέρδισαν κατά κράτος τα Chateaux του Bordeaux στην Judgment of Paris το 1976 κάνοντας την είσοδο τους στο παγκόσμιο οινικό γίγνεσθαι, όπως οι καουμπόηδες στο σαλούν.

Αυτή ήταν η θρυαλίδα που περίμενε όλος ο Νέος Κόσμος – όλοι οι άλλοι εκτός της Δυτικής Ευρώπης – για να εμφανιστεί στο προσκήνιο. Αυστραλία, Χιλή, Νέα Ζηλανδία και Αργεντινή ξεδίπλωσαν το ταλέντο τους κατακτώντας διεθνή αναγνώριση και πολλούς μιμητές στον Παλαιό Κόσμο. Ο Παλαιός Κόσμος όμως δεν είχε πει την τελευταία του κουβέντα και αντεπιτέθηκε με τις ξεχασμένες ποικιλίες που έβρισκε σε παραμελημένα αμπελοτόπια αποδεικνύοντας ότι ο παλιός είναι αλλιώς.

Από την όλη ιστορία ως τώρα λείπει ο κοιμώμενος γίγαντας της ανατολής, η Κίνα. Η κατανάλωση κρασιού στην αχανή αυτή χώρα έχει απογειωθεί τα τελευταία χρόνια και οι εισαγωγές κρασιού από όλο τον κόσμο έχουν επίσης εκτοξευθεί. Αυτό όμως δεν ταιριάζει στους Κινέζους που αποφάσισαν να κάνουν ότι γνωρίζουν καλύτερα, να φέρουν τους ξένους να επενδύσουν στην Κίνα και να παράγουν εκεί το κρασί τους. Βεβαίως μετά τους αντιγράφουν φτιάχνοντας από δίπλα τη δική τους μπράντα. Φαίνεται πως ούτε αυτό τους ικανοποίησε και έτσι πρόσφατα οι Κινέζοι αποφάσισαν να αποκτήσουν το συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο. Έστειλαν στο διάστημα αμπέλια γιατί θεωρούν ότι στις οριακές κλιματολογικές συνθήκες σε τροχιά γύρω από τη Γη θα επιταχυνθεί ο ρυθμός μετάλλαξης των αμπελιών και θα αναπτυχθούν νέοι κλώνοι. Εν ολίγοις ο Κινέζος με αυτήν την πονηριά πατάει fast forward για να βρεθεί μπροστά από τους ανταγωνιστές του σε μια υπόθεση που πριν λίγα χρόνια ήταν σχεδόν στο μηδέν.

Σίγουρα όλα αυτά μπορεί να ξενίζουν και να προκαλούν εύλογες απορίες (πολλά WTF) εδώ στην μικρή μας χώρα, αλλά το κρασί συνεχίζει μεθοδικά την κατάκτηση του πλανήτη που ξεκίνησε το 4000 π.Χ. Στηριζόμενο στην πιο βασική αρχή του σύμπαντος μετά τη θεωρία του Big

Bang ….