Star Wars, Hobbit και κρασί. Το ρίσκο της αλλαγής.
Δεν έχει περάσει μεγάλο διάστημα από την πρεμιέρα της πολυαναμενόμενης συνέχειας της διάσημης σειράς Star Wars, που σημείωσε νέο ρεκόρ εισπρακτικότητας. Πριν προλάβει όμως να κλείσει μία βδομάδα στις αίθουσες, οι πρώτες αντιδράσεις είχαν εκδηλωθεί με τη μορφή ηλεκτρονικής συλλογής υπογραφών για την απόσυρση της ταινίας.
Star Wars Saga
Ο κόσμος που δημιούργησε ο George Lucas με επίκεντρο τα χαρισματικά μέλη της οικογένειας Skywalker, αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά brand στο χώρο του κινηματογράφου. Από την πρώτη ταινία το 1978, πολλά εκατομμύρια θεατών έχουν παρακολουθήσει τις ταινίες Star Wars και πολλοί από αυτούς έχουν αναπτύξει έντονους και ισχυρούς δεσμούς (brand Loyalty??) με το σύμπαν όπου οι Jedi και οι Sith παλεύουν για την εξουσία.
Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, η γκρίνια ξεκίνησε όταν ο Lucas αποφάσισε να γυρίσει μετά από πολλά χρόνια μια νέα τριλογία ταινιών Star Wars. Από την πρώτη ταινία οι γκρίνιες και οι κριτικές για «ξεπούλημα» ή «εμπορευματοποίηση» της κληρονομιάς, που είχαν αφήσει οι πρώτες ταινίες, άρχισαν να κατακλύζουν το διαδίκτυο. Οι φίλοι όμως του Star Wars, ίσως έδειχναν μια σχετική εγκράτεια στην κριτική τους καθότι πίσω από το τιμόνι καθόταν ακόμα ο George Lucas, εμπνευστής του σύμπαντος των Jedi. Η κατάσταση ξέφυγε από την στιγμή που η Disney εξαγόρασε τα δικαιώματα του Star Wars και αποφάσισε να γυρίσει μια νέα τριλογία -την τρίτη κατά σειρά. Η πρώτη ταινία αυτής της νέας τριλογίας αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη από τους φανατικούς των ταινιών καθώς περίμεναν να δουν προς τα πού θα το πάνε οι νέοι ιδιοκτήτες.
Τα πράγματα ξέφυγαν με την τελευταία ταινία «The Last Jedi» όπου πλέον οι φανατικοί του Star Wars ξέφυγαν από κάθε όριο. Πώς αλλιώς να εξηγηθεί ότι κάποιοι εξ ’αυτών διοργάνωσαν ηλεκτρονική συλλογή υπογραφών για την απόσυρση της ταινίας και την δημιουργία της από την αρχή; Άσε που όλα αυτά έγιναν μόλις μια βδομάδα μετά την επίσημη πρεμιέρα της ταινίας.
Hobbit
Η διάσημη ιστορία του J.R. Tolkien που αποτελούσε το πρελούδιο του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» αποτέλεσε και αυτή πηγή γκρίνιας και απογοήτευσης για τους ανά τον κόσμο φίλους του φανταστικού κόσμου των Ξωτικών και των Όρκς.
Η τριλογία του «Άρχοντα» γνώρισε τεράστια εμπορική επιτυχία από την πρώτη στιγμή, ευρεία αποδοχή από τους φίλους του Tolkien και προσέδωσε αίγλη στον σκηνοθέτη και παραγωγό Peter Jackson. Η αποδοχή στηρίχθηκε στην πιστή -για κινηματογραφική παραγωγή μάλιστα, ίσως παραδειγματική- μεταφορά των βιβλίων του Tolkien στην μεγάλη οθόνη, διατηρώντας αναλλοίωτη την πλοκή και τους ήρωες.
Μετά από 9 χρόνια ο Jackson αποφάσισε να κυκλοφορήσει μια νέα τριλογία ταινιών, κατά το πρότυπο του Άρχοντα -με βάσει το πρελούδιο της τριλογίας του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών- το Hobbit. Εξαρχής, το εγχείρημα αντιμετώπισε δομικά προβλήματα, γιατί ενώ στην περίπτωση του Άρχοντα των δαχτυλιδιών οι τρεις ταινίες στηρίχθηκαν στα τρία βιβλία του Tolkien, στο Hobbit από ένα βιβλίο «έπρεπε» να βγουν τρεις ταινίες, ξεχειλωμένες. Όσο εντυπωσιακά και αν ήταν τα γραφικά της τριλογίας του Hobbit, πολύ λίγοι fans του Tolkien θα συγχωρήσουν στον Jackson τις σεναριακές υπερβάσεις της ταινίας, με αποκορύφωμα τον ανεκπλήρωτο έρωτα ανάμεσα σε έναν νάνο και μια ξωτικίνα.
Οινικές γκρίνιες
Ίσως ο μοναδικός τρόπος να εξηγηθεί η οποιαδήποτε σύνδεση μεταξύ των ταινιών και του κρασιού να είναι η καταφυγή σε όρους σύγχρονου marketing και να διερευνηθούν στρατηγικές branding και rebranding. Όμως στην Ελλάδα, και όχι μόνο, που υπάρχει η έμφυτη τάση για γκρίνια και αναζήτηση προδοτών του «καθαρού» τα πράγματα μπορεί να είναι πιο απλά.
Πόσοι δεν μπορούν να θυμηθούν κάποια «προδοσία» που βίωσαν, όταν κάποιος παραγωγός αποφάσισε να αλλάξει το στυλ ενός κρασιού του; Τα παραδείγματα είναι πολλά και χωρίς σταματημό. Πολλοί θα θυμούνται τον τάδε παραγωγό που αποφάσισε να μεταλλάξει τα κρασιά του σε μια χρονιά και να τους προσδώσει υπέρμετρα φρουτώδη χαρακτήρα, σε σχέση με το προηγούμενο του στυλ. Αντίστοιχα, πολλοί καταμαρτυρούσαν απληστία σε παραγωγό που κυκλοφόρησε μια ετικέτα που γνώρισε αμέσως επιτυχία και αγαπήθηκε σφοδρά για τη βελούδινη υφή και την συμπύκνωση του κρασιού. Όμως, ο απότομος τριπλασιασμός των παραγόμενων φιαλών απαίτησε την θυσία των προηγούμενων χαρακτηριστικών του κρασιού, προδίδοντας το κοινό του.
Ρίσκο και επιλογή
Τελικά, σε όλα τα παραπάνω υπάρχει ένα κοινό χαρακτηριστικό που τα διατρέχει οριζόντια: το ρίσκο. Σε κάθε περίπτωση, η επιχειρηματική επιλογή για ένα «βήμα πιο πέρα» ενέχει σαφέστατο ρίσκο καθώς κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί την επιτυχία του νέου εγχειρήματος. Ακόμη, η αλλαγή μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στο καταναλωτικό κοινό και ίσως κοστίσει παραπάνω για να λυθεί η παρεξήγηση.
Τουλάχιστον οι φίλοι του κρασιού που αγαπούν την παράδοση, μπορούν να διατηρούν την αισιοδοξία τους ότι όσο πιεστική και αν είναι η μόδα, θα υπάρχουν πάντα (ελπίζουμε) κάποιοι οινοποιοί που θα κλείνουν τα αυτιά τους στις σειρήνες. Χαρακτηριστικότερη είναι η περίπτωση του Christian Moueix, που δε θεωρεί ότι το Bordeaux πρέπει να απωλέσει την ταυτότητα του παράγοντας «μαύρα» (υπερσυμπυκνωμένα) ερυθρά κρασιά. Από την άλλη – για τους καινοτόμους – θα υπάρχουν πάντα νέοι οινοποιοί που θα θέλουν να εξελίξουν τη βαριά παράδοση του τόπου τους, πηγαίνοντας την ένα βήμα πιο μπροστά χωρίς όμως να την προδώσουν.
Και ευτυχώς στην Ελλάδα έχουμε αρκετούς από αυτούς.