Πολλά αλλάξανε από εκείνη την τόσο μακρινή εποχή, σήμερα τα οινοποιεία στην Ελλάδα δεν μετριούνται σε δεκάδες αλλά σε εκατοντάδες, νέοι όροι – και οίνοι – έχουν κάνει την εμφάνιση τους  όπως  βιολογικά-πορτοκαλί-φυσικά. Στην παραπάνω εξίσωση να συμπεριληφθεί και η ριζική μεταβολή της αγοράς και της κατανάλωσης του εμφιαλωμένου κρασιού. Ο τελευταίος όρος που παρουσιάστηκε στην βιομηχανία του κρασιού είναι και οι –οργανωμένοι πια – «μικροί» οινοποιοί και ο σύνδεσμος τους ΣΜΟΕ. Η εμφάνιση του ΣΜΟΕ αναμφίβολα ήρθε για να ανακατέψει την τράπουλα στο χώρο του ελληνικού εμφιαλωμένου κρασιού, το ερώτημα όμως είναι αν το ελληνικό κρασί είναι θύμα της κρίσης ή της μόδας των identity politics.

Έχει κυλήσει πολύ νερό από την εποχή όπου όλα ήταν «ονειρικά» φτιαγμένα όταν το ελληνικό εμφιαλωμένο κρασί έκανε την έφοδο στον ουρανό. Τότε που τα δίπολα ήταν εύκολα διακριτά ανάμεσα στα μοντέρνα εμφιαλωμένα και τα υποβαθμισμένα χύμα κρασιά, στην ιδιωτική πρωτοβουλία απέναντι στο συνεταιριστικό κίνημα και  τους πρωτοεμφανιζόμενους μικρούς οινοποιούς απέναντι στους παραδοσιακούς μεγάλους του ελληνικού κρασιού.

Πολλά αλλάξανε από εκείνη την τόσο μακρινή εποχή, σήμερα τα οινοποιεία στην Ελλάδα δεν μετριούνται σε δεκάδες αλλά σε εκατοντάδες, νέοι όροι – και οίνοι – έχουν κάνει την εμφάνιση τους  όπως  βιολογικά-πορτοκαλί-φυσικά. Στην παραπάνω εξίσωση να συμπεριληφθεί και η ριζική μεταβολή της αγοράς και της κατανάλωσης του εμφιαλωμένου κρασιού. Ο τελευταίος όρος που παρουσιάστηκε στην βιομηχανία του κρασιού είναι και οι –οργανωμένοι πια – «μικροί» οινοποιοί και ο σύνδεσμος τους ΣΜΟΕ. Η εμφάνιση του ΣΜΟΕ αναμφίβολα ήρθε για να ανακατέψει την τράπουλα στο χώρο του ελληνικού εμφιαλωμένου κρασιού, το ερώτημα όμως είναι αν το ελληνικό κρασί είναι θύμα της κρίσης ή της μόδας των identity politics.

Λίγα Λόγια για τα identity politics

Η συγκεκριμένη μόδα  πηγάζει από την μακρινή δεκαετία του 1970 όταν και πρωτοεμφανίστηκε σαν όρος για να περιγραφεί το φαινόμενο καταπίεσης που παρατηρούταν σε κάποιες ειδικές κοινωνικές ομάδες ή κατηγορίες. Σύμφωνα με αυτήν την θεώρηση υπάρχει μια τάση για τους ανθρώπους με κοινές «αρχές» - θρησκεία, γλώσσα, σεξουαλικός προσανατολισμός, επάγγελμα- να σχηματίζουν σχήματα εκπροσώπησης τους τα οποία εκφράζουν  αποκλειστικά τους ίδιους, μακριά από τις παραδοσιακές μορφές έκφρασης. Η στάση τους αυτή πηγάζει από ότι οι άνθρωποι αυτοί καταπιέζονται ή είναι πιο ευάλωτοι στην καταπίεση λόγων της φύσης των «αρχών» τους και ως εκ τούτου μόνο αυτοί είναι ικανοί να μιλήσουν για τα προβλήματα τους.

Το δημοκρατικό κόμμα ( Democrats) στις ΗΠΑ και  η Hilary Clinton υιοθέτησε έναν λόγο που αποπειράθηκε να συγκεράσει πολλές διαφορετικές ομαδοποιήσεις που έχουν προκύψει από την μόδα των identity politics, θεωρώντας ότι μπορούν να συγκροτήσουν πλειοψηφικό εκλογικό ρεύμα έναντι στην βάση του ρεπουμπλικανικού κόμματος. Η ιστορία και η παρουσία του D. Trump στην προεδρία των ΗΠΑ διέψευσαν τις εκτιμήσεις των δημοκρατικών με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο.

Το πλήρωμα του χρόνου

Φαίνεται ότι και για το ελληνικό κρασί έφτασε η εποχή όπου πλέον το βασικό δίπολο που χαρακτήριζε την βιομηχανία οίνου τις τελευταίες δεκαετίες να  τείνει να ξεπεραστεί από τις εξελίξεις. Σε αυτήν την βάση, σύμφωνα με τα μέλη του, ο ΣΜΟΕ έρχεται να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες που έχουν ανακύψει  για μια συγκεκριμένη μερίδα της βιομηχανίας οίνου που αδυνατεί να εκπροσωπηθεί από τις υφιστάμενες δομές ( ΣΕΟ, ΕΔΟΑΟ, ΚΕΟΣΟΕ).

Πολλοί θεωρούν ότι η ίδρυση του ΣΜΟΕ θα αποτελέσει το νέο δίπολο γύρω από το οποίο θα περιστραφεί η κουβέντα για το ελληνικό κρασί. Η παραπάνω πρόβλεψη μέλλει να αποδειχτεί στο άμεσο μέλλον, από την άλλη όμως το προηγούμενο διάστημα ο «οινικός» διάλογος  δεν στερήθηκε διπόλων και αντεγκλήσεων.

Τα φυσικά κρασιά αποτέλεσαν άλλο ένα «οινικό» δίπολο που παρουσιάστηκε σχετικά πρόσφατα στην Ελλάδα και έχει ξεσηκώσει και τις ανάλογες αντιπαραθέσεις ( τόσο σε προφορικό όσο και στο γραπτό επίπεδο). Οι βιοδυναμικοί παραγωγοί πολώνονται καθώς προσπαθούν να διαφοροποιηθούν από τους υπόλοιπους καλλιεργητές και παραγωγούς.  Παράλληλα στο άλλο άκρο μια μερίδα  καταναλωτών -που προσδιορίζεται  ως οινικά εκπαιδευμένη - στρέφεται προς νέες οινικές ανακαλύψεις και συγκινήσεις που μπορεί να αναζητήσει στο εισαγόμενο κρασί.

Εποχή διάσπασης ή αναδιάταξης

Πολλά μπορούν να ειπωθούν για τους λόγους ή τις αιτιάσεις όπου το σκηνικό στο  εμφιαλωμένο κρασί μεταβάλλεται απότομα και ακόμα περισσότερα έχουν ήδη ειπωθεί για την ίδρυση του ΣΜΟΕ. Το βασικό ερώτημα είναι αν η ίδρυση του ΣΜΟΕ αποτελεί μια διάσπαση, που προκύπτει καθώς μια μορφή εκπροσώπησης φτάνει στα όρια της και αδυνατεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής, ή μια αναδιάταξη των δυνάμεων της βιομηχανίας οίνου που πρέπει να ανταποκρίνεται στην πολυεπίπεδη διάρθρωση όπου έχει πλέον αυτή επιτύχει.

Αναφορικά με τον  ΣΜΟΕ ισχύει ότι και με το καλό κρασί, ο καλύτερος και πιο αυστηρός  κριτής είναι ο χρόνος και η επιτυχία του εγχειρήματος του θα κριθεί από τη διάρκεια και τη μαζικότητα του συνδέσμου κυρίαρχα. Σίγουρα η κατάσταση του ελληνικού κρασιού και η εποχή  απαιτούν συγκλίσεις, όχι συγκρούσεις, και είναι ευχή όλων να επικρατήσει  πνεύμα συνεννόησης ανάμεσα σε όλες τις πλευρές. Μαζί με  ψυχραιμία και απομόνωση εκείνων που πυροβολούν τις τσαγέρες προτού μεγαλώσουν και  γίνουν ατμομηχανές.