Η υπόθεση της φαρμακοβιομηχανίας NOVARTIS έχει συνταράξει το πολιτικό σκηνικό στην χώρα μας, καθώς συνοδεύεται από την εμπλοκή πολλών και σημαντικών πολιτικών προσώπων της χώρας. Πολλά έχουν ήδη γραφτεί και ακόμα περισσότερα θα εμφανιστούν, καθώς στοιχεία από την υπόθεση θα έρχονται σταδιακά  στην επιφάνεια. Ίσως ένα από τα στοιχεία που δεν θα αποκαλυφθούν είναι η σχέση της Novartis με το χώρο του κρασιού.

Στην στροφή του ποταμού

Όλα ξεκίνησαν το 1988 τότε που ο δικηγόρος Juan Jose Abo έπεισε τον Marc Moret, πρόεδρο  της ελβετικής φαρμακοβιομηχανίας Sandoz, να επενδύσει στην αγορά ενός ιστορικού ισπανικού κτήματος κοντά στην πόλη Valladolid. Το κτήμα αυτό έκτασης 7.000 στρεμμάτων περιλαμβάνει ένα ιστορικό μοναστήρι, που είχε χτιστεί το 1186 για να αποτελέσει έναν ακόμη κρίκο στη γραμμή άμυνας των χριστιανών της Ισπανίας ενάντια στο Χαλιφάτο της Κόρδοβα. Το συγκεκριμένο κτήμα είχε αλλάξει πολλά χέρια έκτοτε όπως και καλλιέργειες, κι έτσι το 1970, όταν το κτήμα άνηκε σε έναν πρώην ιδιοκτήτη της Vega Sicilia, δεν υπήρχε ούτε ένα αμπέλι στην τεράστια έκταση του. Η αμπελοκαλλιέργεια είχε εγκαταλειφθεί για πολλές δεκαετίες προς χάριν της καλλιέργειας σιτηρών.

Το κτήμα βρίσκεται πάνω στον ποταμό Duero, πολύ κοντά στα όρια της αμπελουργικής ζώνης της Ribera del Duero, ανάμεσα σε κάποια από τις στροφές του ποταμού - εξού και το όνομα του, Abadia Retuerta. Το 1988 με την αγορά του κτήματος ξεκίνησαν εκτεταμένες εδαφικές αναλύσεις, με την σχολαστικότητα της φαρμακοβιομηχανίας, έτσι ώστε να  προχωρήσουν στην επιλογή των καλύτερων εδαφών για φύτευση αμπελιών.  Έτσι σήμερα στο κτήμα οι αμπελώνες φτάνουν τα 2.000 στρέμματα, με έμφαση στην διάσημη ερυθρή ποικιλία της Ισπανίας, το Tempranillo ή Tinta Fino όπως ονομάζεται στην περιοχή. Εκτός από Tempranillo στο κτήμα καλλιεργούνται οι ερυθρές ποικιλίες   Cabernet Sauvignon, Syrah, Petit Verdot αλλά και οι λευκές Verdejo και Sauvignon Blanc. Ο τρύγος των σταφυλιών γίνεται πάντα βάσει του αντίστοιχου αμπελοτεμαχίου, block-harvest, έτσι ώστε τα σταφύλια να τρυγιούνται σε ομοιόμορφη ωριμότητα και βάσει κοινού εδάφους.

Η ύπαρξη των κελαριών των μοναχών χρησιμοποιήθηκε για την ανέγερση ενός μοντέρνου και σύγχρονου οινοποιείου, το οποίο συνδυάζει τη σύγχρονη τεχνολογία με την παράδοση. Ο συνδυασμός αυτός παντρεύει τη μεταφορά του κρασιού με την χρήση της βαρύτητας – χωρίς μηχανικά μέσα - με  την τελευταία λέξη της σύγχρονης οινολογικής τεχνολογίας- εξ άλλου φαρμακοβιομηχανία βρίσκεται από πίσω.

Η επιλογή της Sandoz, και έπειτα της Novartis, ήταν εξαρχής να στηριχθεί εκτός από τη χρήση  τεχνολογίας αιχμής  στην στελέχωση του ανθρώπινου δυναμικού της με τους καλύτερους επιστήμονες. Ο υπεύθυνος οινολόγος του κτήματος από την αρχή του εγχειρήματος είναι ο Pascal Delbeck, ο άνθρωπος πίσω από την επιτυχία του Chateau Ausone και σήμερα συνεργάτης στο Chateau Belair της οικογένειας Moueix. Η πρώτη εσοδεία του κτήματος έγινε το 1996  και συνέπεσε με την συνένωση της Sandoz με την Ciba-Geigy και την ίδρυση της NOVARTIS.

Η εταιρεία εκτός από τα αμπέλια και το οινοποιείο χρηματοδότησε και την ανακατασκευή του μισογκρεμισμένου μονταστηρίου, το οποίο και μετέτρεψε σε πεντάστερο ξενοδοχείο πολυτελείας με Spa και εστιατόριο, όπου σήμερα μαγειρεύει ο βραβευμένος με  αστέρι Michellin Chef, MarcSegarra.

Το χρυσό Μίλι - La Milla de Oro

Η Ribera del Duero είναι μια από τις πιο πρόσφατες οινικές ζώνες της Ισπανίας όπου κέρδισαν τον τίτλο DOC (αντίστοιχο ΠΟΠ), μόλις το 1982. Η ζώνη ήταν γνωστή για τα ροζέ κρασιά από Tempranillo, από σταφύλια που πουλούσαν οι αγρότες στους συνεταιρισμούς αλλά και για το ιστορικό κτήμα της Vega Sicilia.  Η ζώνη έγινε διάσημη χάρη στα κρασιά του Alejandro Fernandez από το κτήμα του Tinto Pesquera. Έτσι, ενώ το 1982 υπήρχαν μόλις 9 οινοποιεία, σήμερα δραστηριοποιούνται σχεδόν 200, με πολλούς να ισχυρίζονται ότι αν δεν είχε εκδηλωθεί η οικονομική κρίση και στην Ισπανία, ο αριθμός των οινοποιείων θα ήταν ακόμα μεγαλύτερος. Το ισπανικό χρυσό μίλι,  είναι ουσιαστικά μια απόσταση 24 χιλιομέτρων στην περιοχή της Ribera del Duero, κατά μήκος της οποίας βρίσκονται τα μεγαλύτερα και διασημότερα οινοποιεία της περιοχής. Στα μέλη του «χρυσού Μιλίου» ανήκουν τα διάσημα VegaSicilia,  Dominio Pigus, Bodegas Alion, Bodegas Mauro και φυσικά Abadia Retuerta.

Μεγάλες εταιρείες και κρασί. Μία συζήτηση με τον Κ.Λαζαράκη MW.

Η Novartis δεν είναι η μοναδική εταιρεία που αποφάσισε να επενδύσει στην αγορά ενός οινοποιείου: εκτός από τους πασίγνωστους Rothschild, Ford Copola, Bradgelina που κατέχουν τα δικά τους οινοποιεία, τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί μαζικές αγορές γαλλικών Chateaux από Ρώσους και Κινέζους επιχειρηματίες. Οι λόγοι είναι πολλοί και δύσκολο να καταγραφούν συγκεντρωμένα, για αυτό το λόγο ζητήθηκε η συνδρομή του Κωνσταντίνου Λαζαράκη MW.

Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Λαζαράκη MW υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορεί κάποια εταιρεία να αποφασίσει να επεκταθεί στον τομέα του κρασιού, οι οποίοι όμως δεν εκκινούν από την ίδια αφετηρία. Για μεγάλες εταιρείες όπως η γαλλική ασφαλιστική AXA, η επένδυση σε οινοποιεία και αμπέλια ακολουθεί την λογική της διασποράς κεφαλαίων και η επένδυση σε αξίες που δεν υποτιμούνται εύκολα. Από την άλλη, το γκρουπ LVMH του βαθύπλουτου Γάλλου Arnault φροντίζει να ψωνίζει πάντα από το πάνω ράφι του γαλλικού και παγκόσμιου αμπελώνα, ενισχύοντας το εταιρικό του προφίλ. Όπως παρατηρεί ο Κωνσταντίνος Λαζαράκης MW, η επιλογή του Arnault να  τοποθετήσει τους γιούς του στην διεύθυνση εταιρειών υποδημάτων και βαλιτσών και όχι σε κάποιο από τα οινοποιεία του, είναι η μία όψη του προβλήματος. Αντίθετη περίπτωση αποτελεί ο Francois Pinault του Artemis Group, ο οποίος δαπανά χρόνο στα οινοποιεία του δυσανάλογο με τα κέρδη που αυτά αποφέρουν σε σχέση με τις υπόλοιπες επιχειρηματικές του δραστηριότητες. Αντίστοιχη περίπτωση αποτελεί και ο Paolo Panerai, ιδρυτής του εκδοτικού συγκροτήματος Class Editori με έδρα στο Μιλάνο, ο οποίος διένυσε αυθημερόν την απόσταση από το Μιλάνο στο οινοποίειο του Castellino de Castellare στην  Τοσκάνη, για να υποδεχτεί προσωπικά τους επισκέπτες από το συνέδριο των MW που γινόταν στην Φλωρεντία.

Ο Κωνσταντίνος Λαζαράκης MW σημειώνει ότι η ενασχόληση επιτυχημένων επιχειρηματιών  με την οινοποιία μπορεί να υπαγορεύεται από θέματα κύρους, καθώς θεωρείται απαραίτητο προσόν η απόκτηση ενός Chateau για να αποτελεί κάποιος μέλος της γαλλικής ελίτ, από θέματα κουλτούρας και γνώσης του κρασιού ή και από θέμα πάθους – και βίτσιου (sic). Το βασικό όμως αποτέλεσμα της αγοράς ενός οινοποιείου από έναν επιτυχημένο επιχειρηματία σε μια περιοχή, που κατά τον Κο Λαζαράκη δεν πρέπει να υποτιμάται,  είναι η άμεση προστιθέμενη αξία που αποκτά αυτή και ότι η αγορά ενός οινοποιείου αποτελεί άλλη μια επιχειρηματική κίνηση και σαν τέτοια δεν μπορεί να δαιμονοποιείται.

Στην ερώτηση αν θα ανησυχούσε στην περίπτωση που ήταν ο εισαγωγές του Abadia Retuerta στην Ελλάδα εν μέσω του σκανδάλου της Novartis, ο Κωνσταντίνος Λαζαράκης MW απάντησε σκωπτικά, ότι ακόμα και αν σημειώνονταν κάμψη των πωλήσεων αυτή θα ήταν πρόσκαιρη και θα κρατούσε μέχρι την ανάδειξη του επόμενου σκανδάλου. Δηλαδή σύντομα.