Οι παραπάνω τίτλοι είναι μαθηματικά - και αλγοριθμικά - βέβαιο ότι έκαναν την εμφάνιση τους στα Social Media του ελληνικού οινόφιλου κοινού. Εξάπτοντας τόσο την περιέργεια, όσο όμως και την ανομολόγητη ελπίδα, ότι κάποια μέρα ένα φτηνό κρασί θα κατατροπώσει τα υπεροπτικά ακριβά κρασιά, ανατρέποντας την καθεστηκυία οινική τάξη.

Για όσους έτυχε να κάνουν το επιπλέον Click στον σύνδεσμο, θα κατάλαβαν ότι οι τίτλοι αποτελούσαν το τέλειο Clickbait. Καθότι σε κανένα άρθρο δεν αναλύθηκε η πραγματική ιστορία σε βάθος αλλά όλα ήταν ημιτελή και  αόριστα. Πουθενά δεν αναφέρονταν ταυτόχρονα το κρασί, ο διαγωνισμός και το βραβείο για τα οποία έγινε τόσος ντόρος.

Τελικά ποια ήταν η είδηση;

Βάσει των τίτλων φαίνεται ότι ένα φτηνό κρασί κατέκτησε την κορυφή κάποιου οινικού διαγωνισμού, κατατροπώνοντας τις υπόλοιπες συμμετοχές. Ξεκινώντας να ξετυλίγουμε το κουβάρι, απαιτείται τα κομμάτια αυτού του παζλ να μπουν στη θέση τους.

Το κρασί το οποίο φέρεται να κέρδισε τον διαγωνισμό, δεν είναι άλλο από το Chateau Colombier 2022 από το νότιο Βέλγιο. Χαρμάνι των ερυθρών ποικιλιών Rondo και Pinotin. Το εν λόγω κρασί δεν κέρδισε την πρώτη θέση του διαγωνισμού, ούτε το μεγάλο χρυσό του. Αυτό που κατάφερε ήταν να αποσπάσει από τους κριτές μια καλή βαθμολογία ικανή να του χαρίσει ένα χρυσό βραβείο.

Για να γίνει κατανοητό τι ακριβώς συνέβη καλό θα ήταν να διευκρινιστεί ότι στον συγκεκριμένο διαγωνισμό, όποιο κρασί συγκεντρώσει βαθμολογία μεγαλύτερη των 85/100 και μικρότερη των 90/100 βαθμών, του απονέμεται χρυσό βραβείο. Στα κρασιά που συγκεντρώνουν βαθμολογία μεγαλύτερη των 91/100 βαθμών, απονέμεται το Διπλό Χρυσό Βραβείο.

Τέλος, απομένει και η αποκάλυψη του διαγωνισμού, ο οποίος - σκοπίμως; - δεν αναφέρεται σε κανένα από τα άρθρα που αναπαρήγαγαν την είδηση. Η κουβέντα γίνεται για τον Gilbert & Gaillard International Challenge. Ο οποίος παρ’ ότι βραβεύει κρασιά από όλον τον κόσμο, στη χώρα μας δεν είναι ιδιαίτερα - αν είναι κιόλας - γνωστός.

Σε αυτό το σημείο θα ανέμενε κανείς να τελειώσει και η περιγραφή της είδησης, που τόσο απασχόλησε το οινόφιλο κοινό. Όμως τα πράγματα περιπλέκονται επικίνδυνα καθώς το κρασί που εν τέλει κέρδισε το χρυσό βραβείο στον διαγωνισμό, ήταν το Delhaize Bonnes Vignes 2022 Vin de France, ένα κόκκινο κρασί από τις ποικιλίες Cinsault, Grenache και Carignan.

Τί πραγματικά συνέβη;

Η τηλεοπτική εκπομπή της βελγικής τηλεόρασης On n ‘est pas de pigeons (δεν είμαστε αθώοι ή κουτοί σαν περιστέρια) κατάφερε να εξαπατήσει τον διαγωνισμό Gilbert & Gaillard International Challenge. Σκοπός της φάρσας ή του ρεπορτάζ τους ήταν η ανάδειξη των σκοτεινών πλευρών των διαγωνισμών κρασιού. Οι οποίοι – κατά την βελγική εκπομπή - μοιράζουν αφειδώς μετάλλια στα κρασιά που συμμετέχουν σε αυτούς, γνωρίζοντας καλά ότι αυτά επηρεάζουν την επιλογή των καταναλωτών.

Επ’ αυτού του σκοπού επέλεξαν ένα κακό κρασί (piquette = ξιδόκρασο στην ελληνική αργκό) που αγόρασαν με 2,5€ από το Super Market. Το κρασί (Delhaize Bonnes Vignes 2022) μεταμφιέστηκε σε ένα άλλο (Chateau Colombier 2022) αλλάζοντας ετικέτα και στάλθηκε να διαγωνιστεί «μασκαρεμένο».

Το κρασί κατάφερε εν τέλει να συγκεντρώσει αρκετούς βαθμούς για να του απονεμηθεί χρυσό βραβείο. Στην όλη αυτή προσπάθεια διεισδυτικής δημοσιογραφίας, η τηλεοπτική ομάδα αναζήτησε τη βοήθεια και τις γνώσεις του Βέλγου sommelier Eric Boschman. O ίδιος στην ιστοσελίδα του δηλώνει Sommelier, Humoriste, Hédoniste (οινοχόος, χιουμορίστας, ηδονιστής).

Πώς γίνεται να κερδίσει όμως Χρυσό;

Αυτό το  ερώτημα απασχολεί κάθε οινόφιλο που θέλει να πιστεύει ότι κατανοεί το οινικό γίγνεσθαι. Ως προς αυτό κρίθηκε απαραίτητη η αναζήτηση βοήθειας, από έναν έμπειρο κριτή με αρκετές συμμετοχές τόσο σε εθνικούς διαγωνισμούς κρασιού (Διεθνής Διαγωνισμός Θεσσαλονίκης) όσο και σε διεθνείς (Decanter, Concours Mondial de Bruxelles) αλλά και σπουδαστή του προγράμματος του Master of Wines Institute, Αποστόλη Πλαχούρα. Ο οποίος ανέπτυξε κατά τη διάρκεια της κουβέντας μια σειρά από παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να συνέτρεξαν έτσι ώστε να καταφέρει το συγκεκριμένο κρασί να κερδίσει χρυσό μετάλλιο.

Η πρώτη του υπόδειξη είχε να κάνει με το παιχνίδι των αναγραφόμενων ποικιλιών, το οποίο εξαρχής χαρακτηρίζει ως ατιμία. Καθότι ένα κρασί φτιαγμένο από ποικιλίες του είδους Vitis Vinifera, από το οποίο προέρχονται η πλειονότητα των κρασιών στην ΕΕ, διαγωνίστηκε στην ίδια κατηγορία με ποικιλίες υβρίδια ή Piwi ποικιλίες αμπέλου, κάτι από μόνο του ανέντιμο. Ο λόγος είναι ότι οι ποικιλίες του είδους Vitis Vinifera, διαθέτουν πιο ευχάριστο και φρουτώδες άρωμα σε σχέση με τις άλλες δύο κατηγορίες που έχουν χαρακτηριστικά ζωικά αρώματα, που θυμίζουν γούνα ζώου. Αυτομάτως το κρασί παρά τη σκοπίμως κακή του ποιότητα διαγωνίστηκε σε μια κατηγορία που διατηρούσε εξαρχής και ανέντιμα ένα «ευχάριστα φρουτώδες» πλεονέκτημα.

Ένας ακόμα παράγοντας που υπέδειξε ο Απ. Πλαχούρας ως πιθανή αιτία του υψηλού σκορ είναι η πιθανή σύνθεση της ομάδας των δοκιμαστών / κριτών. Αρχικά αν οι κριτές δεν κατέχουν βαθιά γνώση του κρασιού και εμπειρία πάνω σε αυτό, η τελική τους βαθμολογία μπορεί εύκολα να επηρεαστεί. Δευτερευόντως συμβάλλει καθοριστικά η προέλευση των μελών της κριτικής επιτροπής. Καθώς ένας Αυστραλός με έναν Γάλλο ή έναν Μολδαβό δεν συμβαίνει να μοιράζονται τα ίδια γούστα ή να επιδεικνύουν τα ίδια επίπεδα ανοχής σε κάποια οινικά σφάλματα ή ατέλειες.

Εξίσου σημαντικό σε ένα διαγωνισμού κρασιού είναι και το line up των κρασιών, θα επισημάνει ο Απ. Πλαχούρας. Γιατί στην περίπτωση όπου οι κριτές πέσουν πάνω σε μια σειρά από «κακά» κρασιά, τότε το πρώτο «μη - κακό» είναι εύλογο να τσιμπήσει λίγους βαθμούς περισσότερους από ότι σε άλλες συνθήκες.

Συμπερασματικά

Οι Βέλγοι πλακατζήδες θεωρούν ότι κατάφεραν να αποδείξουν από τη μία ότι οι οινικοί διαγωνισμοί δεν λειτουργούν προς όφελος του καταναλωτή και από την άλλη να καταρρίψουν την κραταιά αντίληψη ότι το ποιοτικό κρασί πρέπει να συνοδεύεται από υψηλή τιμή. Επ’ αυτού ερωτηθείς ο Απ. Πλαχούρας έκανε δύο επισημάνσεις.

Αρχικά η ενέργεια αυτή των Βέλγων αποτελεί - εκτός από ποινικά κολάσιμη - ξεκάθαρη ασέβεια απέναντι στο σύνολο του χώρου του κρασιού. Εκμεταλλευόμενοι μια σειρά από ατέλειες κάποιων διαγωνισμών (ιδίως όταν αυτοί δίνουν στους παραγωγούς τη δυνατότητα να στείλουν αυτοί τα δείγματα και δεν τα αναζητούν από το εμπόριο) θέτουν έναν ολόκληρο κλάδο στο εδώλιο του κατηγορουμένου.

Η δεύτερη επισήμανση έχει να κάνει με την όλη κουβέντα γύρω από την τιμή του κρασιού, αν τα ακριβά κρασιά είναι τόσο ποιοτικότερα από τα φθηνά για να δικαιολογούν την τιμή τους. Αποσαφηνίζοντας ότι η τιμή του κάθε κρασιού δεν σχετίζεται αποκλειστικά με την ποιότητα του, τη μοναδικότητα του ή τα αρωματικά και δομικά του χαρακτηριστικά. Συνυπολογιζόμενων των παραπάνω, καλό είναι να μην αποσιωπάται - δηλώνει ο ίδιος - ότι η τιμή ενός προϊόντος καθορίζει και το κοινό στο οποίο απευθύνεται αυτό.

Κλείνοντας

 Η αλήθεια είναι ότι η κουβέντα για τους διαγωνισμούς κρασιού είναι ατέρμονη, χωρίς αυτό να σημαίνει όμως ότι δεν είναι αναγκαία. Η πικρή αλήθεια είναι ότι όσο θα υπάρχουν κρασιά που πωλούνται σε ράφια και περιμένουν το χέρι του καταναλωτή να κινηθεί προς το μέρος τους, τόσο τα τμήματα marketing των εταιρειών του χώρου του κρασιού θα σκαρφίζονται τρόπους για να τραβούν την προσοχή.

Πριν το κλείσιμο, να κατατεθούν δύο ακόμα αλήθειες για το κρασί και τους διαγωνισμούς του. Η πρώτη είναι ότι κανένα από τα μεγάλα ονόματα του οινικού σύμπαντος δεν συμμετέχει σε οινικούς διαγωνισμούς, καθώς θεωρεί ότι η αξία των κρασιών του είναι αυταπόδεικτη. Η δεύτερη είναι αυτό που πολύ σωστά αναδεικνύει ο Απ. Πλαχούρας, ότι το κρασί ήταν πάντα ένα προϊόν που πουλιόταν διαπροσωπικά. Δηλαδή η ιστορία του κάθε  κρασιού είναι διαχρονικά πολύ πιο σημαντική από το αρωματικό του προφίλ.

Κώστας Προβατάς Dip WSET