Η συνέχεια αυτής της ιστορίας τον θέλει να ξεναγείται από τους μοναχούς  που είχαν απομείνει στην Μονή στο  Μετόχι της στην Χρωμίτσα ( Κορμιλίτσα ). Εκεί αντίκρυσε την εγκατάλειψη των κτημάτων και την παρακμή των αμπελώνων που ήταν ο αντίκτυπος της διακοπής της ροής ανθρώπων από τη Ρωσία για δεκαετίες.

Σε αυτό το σημείο ο Ευάγγελος Τσάνταλης, έχοντας οργώσει για χρόνια τη Χαλκιδική και τους αμπελώνες της βορείου Ελλάδος,  διείδε τις δυνατότητες που προσέφερε αυτό το μοναδικό οικοσύστημα. Στηριζόμενος στην εμπειρία του και στο ένστικτο του για αυτό το κομμάτι, στο έμπα του Αγίου Όρους, η εταιρεία Τσάνταλη ανέλαβε βάσει συμβολαίου τα κτήματα της Χρωμίτσας και την αναστήλωση της μονής. Η εταιρεία προχώρησε στη μαζική φύτευση αμπελώνων δοκιμάζοντας πλήθος διαφορετικών ποικιλιών, τόσο ελληνικών  όσο και διεθνών. Να σημειωθεί ότι τη δεκαετία του ’70 οι ελληνικές ποικιλίες δεν έχαιραν εκτίμησης και προσοχής όπως απολαύουν σήμερα. 

Λίγα λόγια για την οικονομία του Αγίου Όρους

 Από τις τρεις χερσονήσους της Χαλκιδικής η ανατολικότερη – ή τρίτο πόδι – είναι η πιο άγρια από την άποψη της γεωδιαμόρφωσης της. Στο νότιο τμήμα της  χερσονήσου δεσπόζει το όρος Άθως στα 2.000μ., με τους δύσβατους δρόμους να ξεδιπλώνονται σαν τα φίδια ανάμεσα στις συνεχόμενες και άγριες πλαγιές του ορεινού τοπίου. Τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά αυτού του τόπου συνετέλεσαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη του μοναστικού κινήματος, για περισσότερα από 1.000 χρόνια, καθιστώντας το Άγιο Όρος τους « Αγίους Τόπους » της ορθοδοξίας.

Η ανάπτυξη των Ιερών Μονών στις απομονωμένες πλαγιές του Άθω πάτησε πάνω στην ανάγκη της εγκατάλειψης των εγκοσμίων από τους μοναχούς. Αυτή όμως η συνθήκη ανέδειξε και ένα από τα βασικά προβλήματα των μονών, τη δυσκολία επισιτισμού. Σε αυτό το πρόβλημα η λύση ήρθε από την καθιέρωση του θεσμού των Μετοχιών. Δηλαδή αγροκτημάτων που ανήκαν σε μονές του Αγίου Όρους, που επανδρώναν μέλη της κάθε Μονής και σκοπό είχαν την παραγωγή των απαραίτητων προμηθειών για τη Μονή. Το Μετόχι της Χρωμίτσας ( Κορμιλίτσας ) αποτέλεσε ιδιοκτησία της Ιεράς Μονής του Αγίου Παντελεήμονος του Αγίου Όρους.

Το κλίμα της περιοχής

Η περιοχή του Αγίου Όρους συγκεντρώνει τρεις παραμέτρους που διαμορφώνουν οριακές συνθήκες για την αμπελοκαλλιέργεια σε αυτήν. Αρχικά, τα ιδιαιτέρως φτωχά εδάφη στα οποία ακόμα και διάσημες για την ευρωστία και δύναμη τους ποικιλίες έμοιαζαν να έχουν σχεδόν υποταχτεί. Με τα αμπέλια να θυμίζουν περισσότερο τους λιτοδίαιτους μοναχούς του Όρους παρά τις εύρωστες εκμεταλλεύσεις  που μπορεί να συναντήσει κανείς στη Χαλκιδική. Η λέξη κορφολόγημα αμπελιού είναι σαν να μην ανέβηκε ποτέ στο Άγιο Όρος.

Η δεύτερη παράμετρος είναι οι έντονες ξηροθερμικές συνθήκες που επικρατούν στη χερσόνησο του Άθω, με τα αμπέλια αλλά και τις ελιές να ταλαιπωρούνται υδατικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η αδυναμία ανάπτυξης ποτιστικού συστήματος στους αμπελώνες της Χρωμίτσας, ανάγκασε τους ανθρώπους του κτήματος να καταφύγουν στην υιοθέτηση του φρεζαρίσματος ( κοπή της βλάστησης ανάμεσα στα αμπέλια ) αντί του οργώματος. Τεχνική που εξασφαλίζει τη διατήρηση της υγρασίας στο έδαφος για περισσότερο διάστημα. Από την άλλη, η παρουσία της θάλασσας εκατέρωθεν των αμπελώνων εξασφαλίζει τέτοιες καλλιεργητικές συνθήκες που ευνοούν τη χαμηλή παρέμβαση με χημικά σκευάσματα στους αμπελώνες.

 Τέλος, η τρίτη παράμετρος είναι αυτή που έρχεται να θέσει εν αμφιβόλω τις τοποθετήσεις εκείνων που θεωρούν ότι η λύση απέναντι στην κλιματική αλλαγή είναι η καταφυγή σε ορεινούς αμπελώνες. Αν δεν ακούσει κάποιος το λεωφορείο για τους επισκέπτες να αγκομαχά στον ανέβασμα προς τη μονή και τους αμπελώνες, δεν μπορεί να αντιληφθεί πόσο εχθρικό είναι το ορεινό τοπίο τόσο για τα μηχανήματα, όσο για τους ανθρώπους αλλά και τα αμπέλια.

Νοηματοδοτώντας το  Όραμα

Μία από τις πιο δύσκολα κατανοητές παραδοχές του κρασιού και της αμπέλου, είναι το γεγονός ότι η ανάπτυξη ενός αμπελώνα, δηλαδή η δημιουργία και η ανάδειξη ενός terroir, δεν είναι υπόθεση μερικών χρόνων, αλλά γενεών. Έχοντας μόνο αυτό κατά νου, μπορεί κάποιος να ψηλαφήσει τα όρια του οράματος του Ευάγγελου Τσάνταλη. Κάποιοι θα μπορούσαν να ισχυριστούν - όχι άδικα - ότι το όραμα του στηρίχθηκε στην εμπειρία του, στην αναζήτηση της ευκαιρίας και στο επιχειρηματικό του δαιμόνιο.

Όμως αν κάποιος περιδιαβεί τους αμπελώνες του Μετοχίου της Χρωμίτσας και κοντοσταθεί στο κιόσκι για να απολαύσει την θέα, που δύσκολα μπορεί να αποτυπωθεί στην κάμερα, τότε καταλαβαίνει τη δύναμη της πίστης. Γιατί ακόμα και αν η πίστη δεν κινεί βουνά, είναι ικανή να τα γεμίσει με αμπέλια.  Αντιλαμβανόμενος κανείς τις δυσκολίες της αμπελοκαλλιέργειας γενικά, στο έμπα του Αγίου Όρους στο εγχείρημα του Ευάγγελου Τσάνταλη η λέξη «Όραμα» αποκτά αυτομάτως πολύ πιο μεστό νόημα.

Κώστας Προβατάς Dip WSET

Μια κάθετη δοκιμή Μετόχι Χρωμίτσας ( Cabernet Sauvignon – Λημνιό)

2001 Ελαφρύ Γκρενά στην όψη. Στη μύτη ντροπαλό με ώριμο μαύρο φρούτο, πιπεριά και έντονα γήινο. Στο στόμα ξηρό και αρκετά στεγνό με σκληρή δομή καθώς το φρούτο έχει υποχωρήσει. Να σημειωθεί ότι ο φελλός είχε « τρέξει » αυτή τη φιάλη.

2002 Βαθύ Γκρενά στην όψη. Στη μύτη διατηρεί ώριμο φρούτο αλλά και έντονα γήινο χαρακτήρα. Στο στόμα ξηρό αλλά και στρογγυλό, διατηρεί το νεύρο του και έχει έντονα πιπεράτο  τελείωμα, αν και κοντό σε διάρκεια.

2003 Βαθύ Γκρενά στην όψη. Στη μύτη ντροπαλό, με ώριμο φρούτο και γήινες νότες. Στο στόμα ξηρό αλλά με γλύκα φρούτου που ισορροπεί τη νευρική δομή, έντονα μπαχαρένιο τελείωμα με πράσινες και βοτανικές νότες.

2004  Βαθύ Γκρενά στην όψη. Στη μύτη ώριμο και εκφραστικό, μπαχαρώδες αλλά και γήινο μαζί. Στο στόμα ξηρό ιδιαίτερα ισορροπημένο και με έντονη τυπικότητα αρωμάτων στο τελείωμα με φυτικά και μπαχαρώδη αρώματα.

Μια κάθετη δοκιμή ΑΒΑΤΟΝ ( Cabernet Sauvignon – Λημνιό)

2004 Βαθύ Γκρενά στην όψη. Στη μύτη πυκνό και μαρμελαδένιο φρούτο με νότες καπνού. Στο στόμα ξηρό με έντονα φρουτώδη χαρακτήρα, συμπυκνωμένο ώριμο και με πιπεράτο και γλυκά φυτικό τελείωμα.

2010 Ιώδες στην όψη. Στη μύτη εκφραστικό με έντονα φρουτώδη χαρακτήρα και νότες καπνού. Στο στόμα ξηρό με τη δομή να διατηρείται ακόμα σκληρή, φρουτώδες με κοντό γήινο και πιπεράτο τελείωμα.

2012 Βαθύ Ιώδες στην όψη. Στη μύτη πυκνό φρούτο και νότες μέντας και καπνού. Στο στόμα στρογγυλό αν και χωρίς να έχει χάσει η δομή το νεύρο της, συμπυκνωμένο αλλά και σχετικά κοντό τελείωμα.

2013 Βαθύ Ιώδες στην όψη. Στη μύτη κυριαρχεί το ζουμερό φρούτο. Στο στόμα ξηρό, με το έντονο φρούτο να ισορροπεί όμορφα με τη ζωηρή ακόμα δομή, επίμονο πικάντικο τελείωμα.

2014 Βαθύ Ιώδες στην όψη. Στη μύτη πυκνό και ώριμο φρούτο. Στο στόμα ξηρό, ευχάριστο και μεστό χωρίς να έχει χάσει το νεύρο του, με πιπεράτο τελείωμα.