Αλλά και στα social media με τις απαραίτητες φωτογραφίες γεμάτων ή άδειων φιαλών κρασιού να πείθουν και τους πλέον δύσπιστους ότι κρασί και καλοκαίρι είναι αχώριστοι σύντροφοι. Μήπως όμως τραγουδάμε κάτι λάθος; Θα είναι δύσκολο για τους περισσότερους οινόφιλους να δεχτούν ότι, όλες αυτές οι ευχάριστες στιγμές οινικής απόλαυσης τις οποίες αναπολούν με το άκουσμα του τραγουδιού, έχουν τελικά συνδεθεί με μια κλασική περίπτωση παρερμηνείας! Δυστυχώς όμως, η παρερμηνεία είναι ένα φαινόμενο το οποίο συναντάται στις «γκρίζες ζώνες» που δημιουργούνται από την μεταφορά λέξεων και εκφράσεων από την μία γλώσσα στην άλλη. Αρχικά, ας ομολογήσουμε ότι η πρώτη σκέψη που κάνει ο κάθε οινόφιλος στο άκουσμα του «Summer Wine», είναι ευχάριστα κρασιά που τον ξεδιψούν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το οποίο είναι καθόλα εύλογο, αφού η κατανάλωση κρασιού εκτοξεύεται κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, χάρη στο πλήθος επιλογών, κυρίως λευκών και ροζέ, ιδανικών για υψηλές θερμοκρασίες… Αρκετές φορές εξάλλου, οι εμπειρίες μας με τα «summer wines», ταυτίζονται με τις διαφημιστικές εκστρατείες της προώθησης ακριβώς αυτής της φιλοσοφίας. Πρέπει να είναι πολύ λίγοι οι φίλοι και καταναλωτές του κρασιού που δεν έχουν πέσει πάνω σε κάποιο άρθρο, διαφήμιση ή προσφορά αγοράς που να περιέχει τον όρο “Summer Wines”. Ούτε αυτό όμως αποτελεί παράδοξο, καθώς δύσκολα θα βρει κανείς εταιρεία ή οινοποιείο που να μην επιζητά να συνδέσει τα κρασιά του με την καλοκαιρινή ανεμελιά! Με αποτέλεσμα όλοι οι διαφημιστές να προσπαθούν να πετύχουν την σύνδεση ενός κρασιού με το καλοκαίρι, χρησιμοποιώντας τον πασίγνωστο τίτλο του τραγουδιού αλλά αγνοώντας την…ιστορία το Πού έγκειται λοιπόν το λάθος; Στην Ελλάδα, μια χώρα που παραδοσιακά παρήγαγε και κατανάλωνε κρασί, είναι δύσκολο να σκεφτούμε ή να «βαφτίσουμε» κάποιο άλλο αλκοολούχο ποτό σαν κρασί. Όμως, αν μεταφερθούμε έξω από τα γεωγραφικά και γλωσσικά μας σύνορα, ίσως μπορέσουμε να βρούμε την άκρη του νήματος. Στα μέρη που καλλιεργούνται αμπέλια, η λέξη κρασί είναι άμεσα συνδεδεμένη με το ποτό που προκύπτει από τη ζύμωση των σακχάρων των σταφυλιών. Εκεί όμως που για πολλούς αιώνες δεν ήταν δυνατή η αμπελοκαλλιέργεια, τα πράγματα αλλάζουν και δεν ισχύουν οι ίδιοι γλωσσολογικοί κανόνες. Έτσι, στην Αγγλία, τις Σκανδιναβικές χώρες και αργότερα την Βόρεια Αμερική, η λέξη κρασί αρχικά, συνδέθηκε με τη ζύμωση του χυμού όλων των φρούτων και όχι μόνο των σταφυλιών. Όπως αναφέρει η Jancis Robinson στο Oxford Wine Companion, υπάρχει η ονομασία «φρουτόκρασο» (fruit wine) η οποία αναφέρεται σε οποιοδήποτε ποτό προκύπτει από την ζύμωση σακχάρων από φρούτα. Τα συγκεκριμένα κρασιά, σύμφωνα με τη συγγραφέα, τείνουν να είναι ιδιαίτερα χαμηλά σε αλκοόλ και ιδιαίτερα όξινα. Με αποτέλεσμα να κρίνεται απαραίτητη η προσθήκη ζάχαρης για να ενισχυθεί ο αλκοολικός βαθμός, αλλά και για να μετριαστεί η όξινη αίσθηση. Τα «φρουτόκρασα» έχουν αρώματα που συνδέονται με τα φρούτα που αποτελούν την πρώτη τους ύλη, τα οποία όμως δεν μπορούν να διατηρηθούν για πολύ καιρό και δεν αντέχουν την παλαίωση στη φιάλη. Συνεπώς, τα «κρασιά» αυτού του τύπου καταναλώνονται αμέσως μετά την παραγωγή τους για να μην χάσουν το φρουτώδη χαρακτήρα τους. Στην Αγγλία και σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ, αυτά τα κρασιά ονομάζονταν summer wines, αφού προέρχονταν από φρούτα που συλλέγονταν κατά την άνοιξη ή την αρχή του καλοκαιριού. Η διαδικασία είχε ως εξής: τα φρούτα πολτοποιούνταν και ο χυμός τους ζυμωνόταν για να δώσει αλκοολούχα ποτά που καταναλώνονταν άμεσα, όσο παρέμεναν φρουτώδη και ευχάριστα δηλαδή. Τα «φρουτόκρασα» ήταν πάντα υπόθεση των αγροτών των κρύων κλιμάτων, οι οποίοι με αυτόν τον τρόπο αξιοποιούσαν την αδιάθετη παραγωγή φρούτων, φτιάχνοντας ένα εύκολο και ευχάριστο καλοκαιρινό αλκοολούχο ποτό. Τί λέει όμως το τραγούδι; Για να προχωρήσουμε όμως παραπέρα στη… διαλεύκανση της παρερμηνείας, πρέπει να μελετήσουμε τους στίχους του τραγουδιού και να παρακολουθήσουμε την σύντομη πλοκή της υπόθεσης. Το τραγούδι περιγράφει έναν άνδρα να εισέρχεται σε ένα μπαρ φέροντας υπερηφάνως ασημένια σπιρούνια, χωρίς να μας δώσει κάποιο άλλο στοιχείο για την εμφάνιση του. Συναντά μία θαμώνα του μαγαζιού που τον κερνάει summer wine πριν καταλήξουν να… γνωριστούν καλύτερα. Το κρασί είχε αρώματα φράουλας, κερασιών -και πιθανότατα φυσαλίδες- και συνοδευόταν εξίσου ευχάριστα υποθέτουμε, από τα φιλιά της παραπάνω κοπέλας. Στο τέλος του τραγουδιού ο πρωταγωνιστής ξυπνάει με πονοκέφαλο συνοδευόμενο από δίψα για περισσότερο ποτό και διαπιστώνει ότι λείπουν η κοπέλα, τα ασημένια του σπιρούνια και με το μοναδικό του δολάριο! Και ο επίμαχος στίχος: Strawberries, cherries and an angel kissing spring My summer wine is really made from all these things… Ίσως μπορεί να προσπεράσει κάποιος την εμφάνιση του πρωταγωνιστή για να αποφύγει να κατακρίνει το ενδυματολογικό του γούστο. Όμως, είναι δύσκολο να αποφύγει την, πτωχή μεν αλλά ουσιαστική δε, περιγραφή του «κρασιού». Το οποίο περιγράφεται με αρώματα φράουλας και κερασιού, που συνήθως συναντώνται σε ροζέ ή φρέσκα ερυθρά κρασιά, τα οποία τείνουν να καταναλώνονται πιο ευχάριστα το καλοκαίρι. Σήμερα βέβαια, μπορούμε να απολαμβάνουμε κρασιά που διατηρούν τα φρουτώδη τους αρώματα για χρόνια, χάρη στις εξελίξεις της επιστήμης της οινολογίας στις δεκαετίες του ’80 και του ’90. Τι συνέβαινε το 1966 όμως; Τελικά, ίσως αυτό μας βοηθήσει στην επίλυση του μυστηρίου. Γι αυτό το λόγο προσέχουμε το στίχο που ακολουθεί αυτόν της περιγραφής των φρούτων, ο οποίος λέει σαφέστατα ότι το summer wine έχει φτιαχτεί από όλα όσα αναφέρει. Κρασί μεν, αλλά πιθανότητα φτιαγμένο από άλλα φρούτα πλην σταφυλιού δε. Κρασί ή «κρασί» ; Μια γρήγορη έρευνα σήμερα μπορεί να αποδείξει ότι η παραγωγή «κρασιού» από φρούτα έχει απλωθεί σε όλο τον κόσμο από την Βόρεια Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τον Καναδά, μέχρι την Ανατολική Αφρική και την Άπω Ανατολή. Αν όλα τα παραπάνω συνδέονται με μια απλή παρερμηνεία ενός αλκοολούχου ποτού που βρέθηκε στους στίχους ενός διάσημου τραγουδιού, πόσο τεράστιο κεφάλαιο θα ανοίγαμε προκειμένου να εξερευνήσουμε την πηγή της έμπνευσης από όλο το φάσμα των τραγουδιών που έχουν αναφορά στο ποτό! Το μόνο σίγουρο είναι ότι την επόμενη φορά που θα ξανακούσει κάποιος αναγνώστης του άρθρου την φωνή της Nancy Sinatra, αντί να σκεφτεί ένα δροσερό καλοκαιρινό κρασί, να θυμηθεί ότι υπάρχουν ενίοτε… και οι μηλίτες. Το παραπάνω βεβαίως ισχύει για όλους εκείνους που δεν ανέχονται τις παρερμηνείες και επιμένουν στις σωστές διατυπώσεις. Για όλους τους υπόλοιπους που απλά απολαμβάνουν το κρασί τους το καλοκαίρι συντροφιά με το πολύπαθο τραγούδι, ευτυχώς υπάρχουν αμέτρητες επιλογές. Από τα τραγανά και δροσιστικά λευκά από Sauvignon Blanc, Chardonnay, Μοσχοφίλερο και Μαλαγουζιά, μέχρι τα απολαυστικότατα και υπερκαλοκαιρινά ροζέ κρασιά ελληνικής ή ξένης παραγωγής, που διαγκωνίζονται να κατακτήσουν κάθε χρονιά τον τίτλο του υπέρτατου…….. Summer Wine! Κώστας Προβατάς DipWSET