Η γεωγραφία  του Λιβάνου στο κέντρο της Μέσης Ανατολής και στις ακτές της Μεσογείου είναι ιδιαίτερη. Τα δύο όρη, που έχουν δώσει και το όνομα στην χώρα,  Λίβανος και Αντιλίβανος διαμορφώνουν ένα ιδανικό κλίμα για την αμπελοκαλλιέργεια, τόσο η κοιλάδα ανάμεσα τους όσο και οι πλαγιές που έχουν έκθεση στη θάλασσα.  Η αμπελοκαλλιέργεια έχει ιστορικά ευνοηθεί  από  το μεγάλο υψόμετρο των όρων αλλά και την δροσιστική επίδραση της Μεσογείου ώστε να ανταπεξέλθει στο ζεστό κλίμα της περιοχής.

Επίμονοι και πεισματάρηδες!

Η εξάσκηση της αμπελουργίας στην περιοχή του Λιβάνου φαντάζει κάτι φυσικό. Δεδομένου ότι γεωγραφικά βρίσκεται πολύ κοντά στην  κοιτίδα  της γέννησης του κρασιού, η ανθρώπινη ιστορία  ακολούθησε διαφορετικές ατραπούς από αυτές της φύσης.  Αδιαμφισβήτητα, η επικράτηση του Ισλάμ στην Μέση Ανατολή μετά τον 7ο μ.Χ αιώνα επίδρασε καταλυτικά στην εξάσκηση της αμπελουργίας στην περιοχή.  Διαμορφώνοντας ένα εχθρικό θρησκευτικό κλίμα προς το κρασί και το αλκοόλ γενικότερα.

Εκτός από το δυσμενές θρησκευτικό περιβάλλον, η αμπελουργία βρέθηκε απέναντι και στην πολιτική αστάθεια ουκ ολίγες φορές. Η ξενική κατοχή, ο εμφύλιος που διήρκησε 15 χρόνια μέχρι και η πρόσφατη πολιτική και οικονομική αναταραχή με τα Capital Control, κρέμονται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από τη χώρα. Επομένως, η ενασχόληση με τη γη στο Λίβανο έχει αποδειχτεί ότι απαιτεί πείσμα και περίσσιο θάρρος.

Στο Λίβανο  φαίνεται ότι ακόμα και η φύση εναντιώνεται στην αμπελοκαλλιέργεια,  μέσω της κλιματικής αλλαγής και της επιδείνωσης των καιρικών φαινομένων.  Οι λιβανέζοι αμπελουργοί βρίσκονται αντιμέτωποι με την ολοένα και συχνότερη καταστροφική εμφάνιση του χαλαζιού. Οι αμπελώνες μετά από χαλαζόπτωση δείχνουν να έχουν στρωθεί με χαλίκι, η εικόνα είναι συγκλονιστική! Παράλληλα, η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά 20C ενώ το ετήσιο ύψος της βροχόπτωσης υποχωρεί συνεχώς.

Σε όλα τα παραπάνω να προστεθεί και ο ανταγωνισμός που δέχεται η αμπελοκαλλιέργεια από άλλου είδους καλλιέργειες. Η πάγια αντίληψη των αγροτών του Λιβάνου, σύμφωνα με την οποία ένα μήλο είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος και ζυγίζει περισσότερο από ένα σταφύλι οπότε θα πρέπει να στοιχίζει και περισσότερο, είναι ενδεικτική του πείσματος που απαιτεί η αμπελοκαλλιέργεια στη χώρα.  Παρόλες τις αντιξοότητες το Λιβανέζικο κρασί δεν κατεβάζει τα χέρια, αντίθετα σηκώνει το γάντι επιθυμώντας να σταθεί με αξιώσεις απέναντι στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. 

Τα κρασιά του Λιβάνου

Η εικόνα που παρουσίαζαν τα κρασιά του Λιβάνου για χρόνια ήταν αυτή των ώριμων και μεστών κόκκινων κρασιών από γαλλικές ποικιλίες (Cinsault, Syrah και μετά το ’90 Cabernet Sauvignon και Merlot). Ξεχώριζαν για τη στιβαρή τους δομή, τον γευστικό πλούτο και τον γήινο και εξελιγμένο χαρακτήρα τους.  Σήμερα, οι παραγωγοί της χώρας δείχνουν πρόθυμοι να εξερευνήσουν στιλ που στο παρελθόν θα φάνταζαν ως απίθανο ενδεχόμενο.

Σε πρόσφατη παρουσίαση που έγινε, υπό την αιγίδα της πρέσβειρας της χώρας στην Ελλάδα, δοκιμάστηκαν πλήθος κρασιών που υπερβαίνουν την μέχρι σήμερα παγιωμένη εικόνα των κρασιών του Λιβάνου. Ιθαγενείς λευκές  ποικιλίες της περιοχής που ξεχωρίζουν για την έντονα δροσιστική τους αίσθηση, την λιπαρή υφή τους και το ασυνήθιστο τους όνομα (ποιος θα φανταζόταν ότι μια οινοποιήσιμη ποικιλία αμπέλου με αραβικό όνομα θα επιβίωνε μετά από τόσους αιώνες επικράτησης του Ισλάμ στην περιοχή;).

Παράλληλα, στα κόκκινα κρασιά οι γαλλικές ποικιλίες της περιοχής έχουν αρχίσει να οινοποιούνται με πιο μοντέρνους τρόπους σε σχέση με το παρελθόν, δίνοντας  νεαρά κόκκινα που τα χαρακτηρίζει η φρεσκάδα του φρούτου και το ευχάριστα ελαφρύ σώμα.  Αλλά και κόκκινα παλαίωσης τα οποία διακρίνονται για το ζουμερό φρούτου και την γλύκα των αρωμάτων τους, χωρίς να υστερούνται σε συμπύκνωση και διάρκεια.

Η πρόσκληση επαγγελματιών του κρασιού από  την πρέσβειρα του Λιβάνου ήταν μοναδική τιμή αλλά και ευκαιρία για να συστηθούν οι επαγγελματίες του οίνου  με τα μοντέρνα κρασιά της χώρας αυτής.  Ειδικά,  αν ληφθεί υπόψιν, ότι στην παρουσίαση παρευρέθηκαν και δύο από τους σημαντικότερους ανθρώπους του Λιβανέζικου κρασιού, ο οινοποιός Habib Karam (ή Captain Karam καθότι υπήρξε για χρόνια πιλότος) του Chateau Karam  και ο Hady Kahale σήμερα συνιδρυτής του ATTIBAIA, ένας από τα πιο ανήσυχα μυαλά του λιβανέζικου κρασιού. 

Ο μοναδικός  τρόπος για να αποτυπωθεί η πίστη των παραγωγών στο δυναμικό των αμπελώνων του Λιβάνου αλλά και ταυτόχρονα να εξηγηθεί η αγάπη για τον τόπο τους, δεν είναι άλλος από  μια παλιά λιβανέζικη  παροίμια.

«Αγάπησε μια πέτρα και από αυτήν θα γιατρευτείς μια μέρα»

Κώστας Προβατάς Dip Wset

The Crunchy Grape