Όλα ξεκινούν από την επιτυχία της Tequila τα τελευταία 25 χρόνια, όταν το συγκεκριμένο ποτό κατάφερε να αναβαθμιστεί στην συνείδηση των καταναλωτών σαν μια ιδιαίτερη κατηγορία ποτού με μοναδικά χαρακτηριστικά και όχι απλά σαν το ποτό για τα σφηνάκια.  Η επιτυχία φυσικά έφερε αύξηση πωλήσεων και όγκων παραγωγής, έφερε όμως και τις δυσκολίες.

Μπλε Αγαύη.

Η Μπλε Αγαύη είναι ένα φυτό που φύεται στην περιοχή του Μεξικού και είναι το μοναδικό είδος Αγαύης που επιτρέπεται στην παραγωγή Tequila. Η καλλιέργεια της είναι δύσκολη και απαιτητική, καθώς το φυτό θα κοπεί 7 χρόνια τουλάχιστον μετά την φύτευση του, για να έχει αποθηκεύσει αρκετή ινουλίνη (ουσία που θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή σακχάρων). Σε πολλές περιπτώσεις όταν το φυτό μετά από χρόνια βγάλει ένα μοναδικό λουλούδι, αυτό αφαιρείται για να ξεγελαστεί το φυτό και να συγκεντρώσει ακόμα περισσότερη ινουλίνη. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι το φυτό δεν αναπαράγεται πλέον φυσιολογικά και ότι τα νεαρά φυτά  προέρχονται από βλαστούς που έχουν κοπεί από το αρχικό που δεν του επιτράπηκε να ανθήσει. Με αυτό τον τρόπο – και με την συνέργεια του νόμου – στην περιοχή καλλιεργείται μόνο το είδος της Μπλε Αγαύης -υπάρχουν άλλα 199 είδη στο Μεξικό- και αυτό έχει ελάχιστη παραλλακτικότητα αφού πρόκειται για πολλαπλασιασμό του ίδιου φυτού με αγενή τρόπο.

Με τον τρόπο όμως αυτό, δίνεται και η ευκαιρία σε ασθένειες του φυτού να αναπτυχθούν χωρίς αυτό να μπορεί να εξελιχθεί για να τις αντιμετωπίσει. Σε αυτό το συμπέρασμα έχουν καταλήξει οι επιστήμονες που έχουν ξεχωρίσει μια συγκεκριμένη ασθένεια που προσβάλλει την Μπλε Αγαύη και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην καλλιέργεια της. Το όνομα αυτής: La Sida del Agave (το AIDS της Αγαύης).

Η καταστροφική χρονιά

Το 2002 λοιπόν, μια χιονοθύελλα χτύπησε την περιοχή της Tequila προκαλώντας τεράστιας έκτασης καταστροφές στα φυτά, που είναι μαθημένα στο ζεστό κλίμα που περιγράφεται ως semi-desert. Τα λίγα υγιή φυτά που επέζησαν, έγιναν αυτομάτως περιζήτητα καθώς έπρεπε να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες των παραγωγών. Η αυξημένη ζήτηση προκάλεσε αύξηση της τιμής της Μπλε Αγαύης και το τελευταίο προσέλκυσε πολλούς banditos που έκλεβαν τα φυτά και τα πουλούσαν σε μεσάζοντες- Coyotes ονομάστηκαν αυτοί – οι οποίοι τα συγκέντρωναν για τις μεγάλες εταιρείες της περιοχής. Η απάντηση των καλλιεργητών (agaveros) ήταν να προσλάβουν φύλακες για να προστατεύσουν την πολύτιμη παραγωγή τους.

Η καταστροφή έχει προκαλέσει εκτός από οικονομικές ζημιές και μια τεράστια ανισορροπία ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση. Οι αρχικά υψηλές τιμές έφεραν την υπερκαλλιέργεια της Μπλε Αγαύης που με την σειρά της συνοδεύτηκε από μεγαλύτερες παραγωγές και άρα την πτώση των τιμών. Η επταετία που χρειάζεται για να αναπτυχθεί σωστά το φυτό έρχεται να επιτείνει την ανισορροπία, γιατί η έλλειψη πρώτης ύλης και η αυξημένη ζήτηση ανάγκασε τους καλλιεργητές να κόψουν τα φυτά πρόωρα προκαλώντας έναν φαύλο κύκλο.

Οι φόβοι

Πολλοί φοβούνται ότι το ποτό της τεκίλα και κυρίως οι πιο premium εκφράσεις του με 100% Μπλε Αγαύη βρίσκονται σε τροχιά εξαφάνισης. Η ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης έχει ήδη οδηγήσει πολλές μεγάλες εταιρείες να συγκεντρώνουν την πρώτη ύλη για λογαριασμό τους, παράγοντας ταυτόχρονα tequila από 51% Μπλε Αγαύη και συμπληρώνοντας το υπόλοιπο μίγμα με μελάσα ή καλαμπόκι, αποκλείοντας τους μικρούς παραγωγούς. Ενδεικτικό της επιτυχίας των Tequilas 100% Agave είναι ότι έχουν αγγίξει σχεδόν το 45% των εξαγωγών.

Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους παραγωγούς δεν είναι πρωτόγνωρο φαινόμενο για την περιοχή, αλλά μικροί και μεγάλοι παίκτες έχουν να αντιμετωπίσουν έναν απρόσμενο ανταγωνιστή. Η παραγωγή μελιού από Αγαύη έχει εκτοξευθεί χάρη στις αντιδιαβητικές ιδιότητες του, αφού έχει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από το μέλι και είναι και πιο γλυκό. Το Miel del Agave δεν φτιάχνεται αποκλειστικά από Μπλε Αγαύη, παρόλα αυτά απορροφάει μεγάλο μέρος της παραγωγής της.

Οι Amigos του Batman.

Με αυτόν τον σκωπτικό τρόπο αντιμετωπίζονται από τους καλλιεργητές της Μπλε Αγαύης οι εμπνευστές του Bat Friendly Project. Σύμφωνα με αυτούς η αφαίρεση του άνθους της Μπλε Αγαύης και ο αγενής πολλαπλασιασμός του φυτού έχει εκθέσει σε μεγάλο κίνδυνο ασθένειας την καλλιέργεια λόγω εκφυλισμού. Έτσι, προτείνουν το 5% των εκτάσεων της Μπλε Αγαύης να αφεθεί να ανθήσει και τα άνθη να επικονιαστούν από την νυχτερίδα Magueyero  (η μεξικάνικη νυχτερίδα με την μακριά γλώσσα) της περιοχής. Με αυτόν τον τρόπο θεωρούν ότι θα προκύψουν πιο δυνατά φυτά που δεν θα απαιτούν την προστασία από τις ασθένειες και δεν θα χρειάζονται τόσο μεγάλες ποσότητες λιπασμάτων. Πετυχαίνοντας την μείωση του κόστους παραγωγής αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος. Βασικό κομμάτι της ανάλυσης των φίλων της νυχτερίδας αποτελεί ότι ο πυρήνας του προβλήματος της περιοχής της Tequila είναι η βιομηχανοποίηση της καλλιέργειας της Μπλε Αγαύης, για την εξυπηρέτηση των μεγάλων εταιρειών, που με την σειρά της έχει επιβάλλει την χρήση επικίνδυνων χημικών για την προστασία των φυτών.

Εν τέλει όλοι οι λάτρεις της Tequila οφείλουν την επόμενη φορά που θα παραγγείλουν το αγαπημένο τους ποτό, να κάνουν μια πρόποση στον Pepe και τους υπόλοιπους «μπάτσους της Tequila» που φρόντισαν να προστατεύσουν τις καλλιέργειες Μπλε Αγαύης από τα Coyotes και τους Banditos.